ลูกตาลูกกลมๆ ของเราทุกคน แม้จะลูกเล็กๆ แต่มีส่วนประกอบที่สำคัญมากมายที่ช่วยใน การมองเห็น เวลาไปหาหมอเขาก็พูดกันภาษาหมอเป็นจอตาเสีย น้ำวุ้นตาเสื่อม ต้อกระจก มันคืออะไรกันเนี่ย หมอก็อธิบายซะยกใหญ่ คนไข้คงงง ว่าอะไรของหมอที่ว่าอยู่ตรงไหนเนี่ย งั้นเรามาดูกันค่ะ ว่าอะไรอยู่ตรงไหน
ดวง ตาที่เรามองเห็นอยู่นี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของลูกตาที่มีลักษณะเกือบเป็นทรง กลม และถูกปกป้องอย่างดีจากอันตราย ที่จะมากระทบจากภายนอก โดยถูกล้อมรอบไว้เกือบทั้งหมดด้วยกระดูกเบ้าตา ระหว่างลูกตาและช่องกระดูกเบ้าตามีเนื้อเยื่อไขมัน, เนื้อเยื่ออ่อนและกล้ามเนื้อห่อหุ้มลูกตาไว้อีกชั้นหนึ่ง ดวงตาที่เราเห็นจึงเป็นเพียงพื้นผิวด้านหน้าประมาณหนึ่งในสามของลูกตาเท่า นั้น และยังได้รับการปกป้องจากเปลือกตา,ขนตา,คิ้ว ป้องกันฝุ่นละออง ลม แสงแดด เหงื่อและสิ่งสกปรกต่างๆที่อาจเข้ามาทำอันตรายต่อดวงตาได้
1. กระจกตา ( Cornea ) คือ ส่วนที่ภาษาทั่วไปบ้านเราเรียกว่า “ ตาดำ “ นั่นล่ะค่ะ แต่จริงๆส่วนนี้ใส ไม่มีสีนะคะ ที่เราเห็นเป็นสีน่ะคือส่วนของม่านตาด้านใน กระจกตาปกติต้องใส จึงจะผ่านแสงเข้าไปให้มองเห็นได้
2. ตาขาว ( Sclera ) คือ ส่วนที่อยู่ด้านข้างล้อมรอบตาดำและหุ้มลูกตาทั้งลูก โดยจะมีเยื่อบุตาขาวบางๆมาคลุมด้านบน เวลาเกิดต้อลมคือเยื่อบุตาขาวเกิดการเปลี่ยนแปลงและนูนหนาขึ้นมา
3. ช่องหน้าลูกตา ( Anterior Chamber ) คือช่องระหว่างกระจกตาและม่านตา หากตื้นเกินไปอาจเสี่ยงที่จะทำให้เกิดต้อหินมุมปิดได้
4. มุมตา ( Angle ) คือรอยต่อระหว่างกระจกตาที่ตัดกับม่านตาที่แบ่งช่องหน้าลูกตา เป็นทางระบายน้ำในลูกคา ถ้ามุมตาปิด จะเปิดต้อหินชนิดเฉียบพลันที่ทำให้ปวดตาได้
5. ม่านตา ( Iris ) คือส่วนที่มีเม็ดสีทำให้เราเห็นเป้นสีดำ สีฟ้า สีน้ำตาล ขึ้นอยู่กับเชื้อชาติ เป็นตัวช่วยกั้นแสงไม่ให้เข้าไปในจอตามากไป
6. รูม่านตา (Pupil ) คือรูเล็กๆกลางตาดำ ที่เป็นทางผ่านของแสงเข้าไปในตา รูนี้จะหดเมื่ออยู่ที่แสงจ้า และขยายเมื่ออยู่ที่มืด
7. เลนส์ตา ( Lens ) โรคของเลนส์ที่สำคัญคือต้อกระจกซึ่งอันนี้ทุกคนน่าจะเคยได้ยินและรู้จัก เลนส์ตาปกติจะใส แต่เมื่อเกิดการเสื่อมสภาพก็จะหนาตัวและขุ่นขึ้น ทำให้การผ่านของแสงลดลง การมองเห็นเย่ลงได้
8. น้ำวุ้นตา ( Vitreous ) ลักษณะเป็นวุ้นรวมตัวกันอยู่ในถุงบางๆเต้มช่องด้านหลังลูกตา แต่เมื่อมีความเสื่อมทั้งจากอุบัติเหตุหรืออายุก็จะเปลี่ยนแปลงกลายเป็นน้ำ และถุงหุ้มน้ำวุ้นตาหดลง,
9. จอประสาทตา ( Retinal ) เป็นส่วนของการรับภาพภายในตาเปรียบเหมือนฟิล์มในกล้องถ่ายรูป เพื่อรับรู้การมองเห็นและส่งผ่านขั้วประสาทตาและเส้นประสาทตาไปยังสมอง
10. จุดรับภาพ ( Macula ) คือจุดกลางการรับภาพที่สำคัญที่สุดบนจอประสาทตา ถ้ามีรอยโรยไม่ว่าจะเป้นเลือดออกใต้จุดรับภาพหรือน้ำคั่งใต้จุดรับภาพก็จะ เห็นเป็น ภาพคดโค้ง เส้นบิดเบี้ยวไปจากปกติได้ ถ้าเป็นมากก็จะทำให้การมองเห็นแย่มาก
11. ขั้วประสาทตา ( Optic disc ) จุดรวมเส้นประสาทตาทั้งหมดออกจากลูกตาเข้าสู่สมอง ซึ่งในกรณีที่มีต้อหินขั้วประสาทตาจะมีการเปลี่ยนแปลงที่รูตรงกลางของขั้ว ประสาทตาใหญ่ขึ้น หมอตาจะดูส่วนนี้เป็นสำคัญในการดูการเปลี่ยนแปลงของโรคต้อหินอย่างนึง นอกจากนี้หากมีการเกิดอุบัติเหตุหรือโรคอื่นๆที่ทำให้การมองเห็นแย่ลงจะ สามารถตรวจพอว่าขั้วประสาทตาฝ่อซีดลงได้
คร่าวๆ แล้วอาจจะเปรียบเทียบตากับกล้องถ่ายรูป เช่น กระจกกันเลนส์กล้องด้านหน้าก็คือ กระจกตาเลนส์ตาก็คือเลนส์กล้อง ที่พอเลนส์เสียขุ่นมัวภาพที่ได้ก็ไม่ชัด
จอประสาทตา คือ ฟิล์ม ถ้าฟิล์มเสียภาพที่ออกมาก็ถ่ายไม่ติด หรือล้างออกมาก็ดูไม่ได้ สมองก็แปลผลไม่ได้ว่าเราเห็นอะไร หรือแปลออกมาว่ามองไม่เห็นอะไรเลยค่ะ
พญ. อารีย์ นิมิตรวงศ์สกุล
